محافظت موتورهای الکتریکی:

یکی از کاربردهای فیوزهای الکتریکی حفاظت موتور میباشد.انتخاب يك فيوز براي كابل تغذيه موتور، بستگي به مقاومت فيوز در برابر ذوب در هنگام استارت موتور دارد و فيوز مي بايد جريان استارت را تحمل كند. همانطوريكه مي دانيم جريان استارت موتور وقتي كه تحت ولتاژ نامي راه اندازي مي شود  حدود 5 تا 6 برابر نامي موتور مي باشد. و زمان راه اندازي بسته به اينكه موتور تحت باريابي با استارت شود از 0.5 ثانيه براي موتورهاي كوچك الي 60 ثانيه براي موتورهاي خيلي بزرگ مي باشد. با توجه به اين مسئله حفاظت فيوزي براي موتورهاي بزرگ استفاده نمي گردد اگر چه حفاظت فيوزي تا رنج MW 2 نيز در عمل ديده شده است.

استارت موتور به وسيلة يك دژنكتور يا كنتاكتور معمولاً انجام مي پذيرد كه اين دژكتوز يا كنتاكتور معمولاً به يك رله اضافه بار( مثل اضافه باري كه هنگام ايست موتور تحت ولتاژ اتفاق مي افتد) مجهز مي باشد. حفاظت جريانهاي بيشتر همانند جريان اتصال كوتاه در اين مورد معمولاً براي موتورهاي كوچك و يا موتورهاي رنج متوسط بوسيلة فيوزهاي محدود كننده جريان كه نقش پشتيباني را به عهده دارند صورت مي پذيرد.

بر طبق يك قانون سرانگشتي اگر فيوز همه منظوره جهت حفاظت موتور استفاده گردد در اين صورت مقدار جريان نامي فيوز را دو برابر اندازه جريان نامي موتور انتخاب مي نمايند كه در اينصورت فيوز قابليت تحمل جريان استارت موتور را خواهد داشت. با توجه به اين مسئله نتيجه مي گيريم كه در زمان عادي كار موتور فيوز كاملاً سرد مي باشد. بنابراين براي اينكه قيمت فيوز را كاهش دهيم مي توان المنت فيوز را داخل محفظه فيوزي كوچك تري قرار داد تا اينكه جريان منحني در منطقه « زمان طولاني» فيوز ( ناحيه اضافه بار) كاهش بیابد.

فيوزهائي را كه به اينصورت ساخته مي شوند فيوزهاي حفاظت موتوري ( دو جرياني) مي نامند. به عنوان مثال يك فيوز 100 M(ام) 63 قابليت عبور جريان 63A  را بطور مداوم دارا مي باشد ولي منحني مشخصه جريان- زمان آن در ناحيه اتصال كوتاه مشخصه TCC فيوز  100A را دنبال مي كند.

حفاظت موتورهاي ولتاژ بالا توسط فيوز

فيوزهاي محدود كنندة جريان بطور گسترده اي جهت حفاظت موتورها همراه با كنتا كتورهاي هوائي و يا خلاء مورد استفاده قرار مي گيرند. استفاده از اين مجموعه حفاظتي براي موتورهاي سه فاز با ولتاژ KV 11 و تا ظرفيت MW 2 نيز در عمل ديده شده است. مسئله اصلي در اينجا نيز  همان مسئله اي است كه مورد حفاظت موتورهاي  ولتاژ پايين مطرح نموديم، يعني اينكه فيوز مي بايد به عنوان حفاظت پشتيبان كننده عمل نمايد، در حاليكه قابليت تحمل جريان استارت موتور را داشته باشد.

بهر حال برای حفاظت موتورها استفاده از فيوزهائي كه مخصوص حفاظت موتور ساخته مي شوند توصيه مي گردد، تا اينكه تحمل شرايط سرد و گرم شدن در طول پريوكاري موتور ( كم و زياد شدن بار موتور و يا استارت و توقف موتور) را داشته باشند. فيوزهاي معمولي ولتاژ بالا معمولاً با استفاده از يك سيم نقره اي كه به دور يك استوانه سراميكي پيچيده شده است ( جهت كاهش حجم فيوز) ساخته مي شوند.

اگر از اين فيوز جهت حفاظت موتور استفاده گردد، در اين صورت در طول پريوكاري موتور، المان فيوز سرد و گرم مي شود و در نتيجه آن طول المان كم و زياد مي گردد و احتمال دارد كه ماسه ها مابين استوانه سراميكي و المان قرار گيرند و در نتيجه تنش مكانيكي وارده ( در پريود سرد شدن) المان فيوز قطع گردد. اما فيوزهائي كه مخصوص حفاظت موتور طراحي شده اند اين مشكلات را ندارند. در چنين فيوزهائي از المانهائي كه در بعضي از نقاط ضخيمتر هستند استفاده مي گردد بطوريكه چين خوردگي هاي آن باعث كاهش اثر انبساط و انقباض در المان شده و در نتيجه تنش مكانيكي وارد از طرف ماسه را كاهش مي دهد. نتيجه اين طرح طولاني تر شدن فيوز، نسبت به يك فيوز معمولي شبكه هاي توزيع با ظرفيت قطع كنندگي مشابه مي باشد.